Mendel Ottow, aios kindergeneeskunde wint A² Award 2020

Mendel Ottow, aios kindergeneeskunde wint de A²Award met zijn essay ‘Binnen de lijntjes’. ‘Een beeldend en aansprekende praktijkvoorbeeld van een jonge dokter over doorzettingsvermogen en passie. Twee essentiële eigenschappen om in de zorg zaken te kunnen vernieuwen’, zegt Kèren Zaccai voorzitter van De Jonge Specialist tijdens de uitreiking op het online MMV-congres.

De schrijfwedstrijd is een initiatief van De Jonge Specialist en De Academie voor medisch specialisten en wordt jaarlijks uitgereikt tijdens het MMV-congres van de Federatie Medisch Specialisten. Voor het vierde jaar op rij werden a(n)ios uitgedaagd om een verhaal in te sturen wat niet alleen aansloot bij het congresthema Voorop in vernieuwing, maar ook inzicht moest geven in wat deze a(n)ios motiveert om zich elke dag weer voor 100% in te zetten.

Volgens het juryrapport is ‘Binnen de lijntjes’ zo bijzonder door ‘de verfrissende manier waarop de knelpunten bij het implementeren van innovaties worden beschreven. De stugge cultuur en verschillende belangen worden op een luchtige manier gepresenteerd, wat je echt aan het denken zet’. Aldus de jury, die bestond uit Kèren Zaccai, voorzitter van De Jonge Specialist, radioloog Winnifred van Lankeren, anesthesioloog Christiaan Keijzer en Jolande Verhulst, directeur van De Academie voor medisch specialisten.

Als winnaar van de A²Award wordt het verhaal van Ottow gepubliceerd in het magazine De Jonge Specialist en ontvangt hij een opleidingsvoucher ter waarde van € 1.500,- uit te geven bij De Academie voor medisch specialisten.

Lees het winnende verhaal ‘Binnen de Lijntjes’ van Mendel Ottow hieronder. Of bekijk het hier. Ben je benieuwd naar andere verhalen, lees ze hier.

Binnen de lijntjes
Door Mendel Ottow

‘Voorafgaand aan mijn perifere stage had ik als extra leerdoel bedacht: een nieuw innovatieproject starten. Specifieker: Tijdens dit project zou ik mij – voor mijn eigen lering – aan de spelregels van het ziekenhuis houden. Bij eerdere innovatieprojecten heb ik geleerd dat “buiten de lijntjes kleuren” noodzakelijk is. Ik ben benieuwd waar ik tegenaan ga lopen als ik “binnen de lijntjes” blijf. Ziekenhuizen lopen immers niet echt voorop in vernieuwing.

De vakgroep manager is enthousiast over mijn project: benauwde kinderen op afstand beoordelen. Kinderartsen krijgen regelmatig verwijzingen voor een benauwd kind. Ik heb veel respect voor huisartsen, iets weten van geboorte tot overlijden en alles daartussenin. Alsnog heb ik een kleine frustratie uit de praktijk: aan de telefoon weet ik vaak al of ik het verwezen benauwde kind naar huis ga sturen, toch wil de huisarts dat we ‘meekijken’. Zonde! Zowel voor de patiënt – een bezoek aan de SEH kost al snel een dagdeel – als voor het ziekenhuis, onnodige kamerbezetting in een al druk winterseizoen.

Mijn oplossing is letterlijk “meekijken” bij de huisarts met een digitale stethoscoop en beeldbellen. Mijn idee wordt opgepikt door de innovatiecommissie en al snel mag ik mijn idee pitchen aan de innovatiemanagers en Raad van Bestuur. Groen licht! Wat een luxe. Door de steun van de Raad van Bestuur wordt er een team samengesteld die gaat helpen dit project uit te werken. Ik heb eerdere projecten vooral zelf moeten uitwerken – wellicht is binnen de lijntjes kleuren zo gek nog niet.

Het team is er, dus wanneer kunnen we starten met de pilot? Goede vraag. Een innovatie start je echter niet zomaar. Meerdere voorbereidende vergaderingen zijn nodig waarbij ik mijn medische woordenschat aanvul met zaken als business case, verwervingsdossier, architectuurboard, AVG et cetera.

Tijdens die vergaderingen kom ik tot mijn grootste leerpunt: In de zorg zijn we in allerlei opzichten gericht op risico-reductie. Innovatie is per definitie risicovol. Immers, een beproefde manier van werken wordt “vernieuwd” waardoor men niet kan terugvallen op het vertrouwde “ruggenmerg”: risico op fouten. Daarom is innovatie moeilijk.

Een ander voorbeeld van risico-reductie is het verwervingsdossier. Voorafgaand aan aanschaf van een nieuw apparaat moet het verwervingsdossier worden afgerond. In ons ziekenhuis is het een Excel-document met multipele tabbladen vol vragen over alles van privacy tot technische storingen tot bouwkundige zaken. Er is ooit een nieuw apparaat aangeschaft waar over het hoofd is gezien dat het apparaat fysiek nergens paste. Dit resulteerde in een verbouwing van € 30.000,-. Sindsdien moet iederéén met een innovatieproject beargumenteren dat zijn/haar apparaat geen verbouwing behoeft, ook al gaat het om een digitale stethoscoop! Risico-reductie in optima forma.

Negen maanden en vele vergaderingen later heb ik nog steeds geen stethoscoop. Ik wil steeds liever buiten de lijntjes kleuren en vraag op een vergadering of ik niet beter de stethoscoop persoonlijk kan voorschieten. Als het geluid van de stethoscoop tegenvalt kan het hele plan tenslotte in de prullenbak. Nee – is het antwoord, nog even geduld…

Ondertussen word ik gevraagd om op een innovatiesymposium van het ziekenhuis te vertellen over het project en wat ik heb geleerd. Gek vind ik het, we hebben immers alleen nog maar vergaderd. Toch zeg ik toe. Als leerpunt noem ik dat alle uren vergaderen met mensen met een hoger uurloon dan mijzelf weggegooid geld zijn als mijn stethoscoop (geschatte waarde: 30 minuten vergaderen) niet aan de verwachtingen voldoet. In de zaal zitten ook de innovatie-managers en de Raad van Bestuur. Ze vallen bijna van hun stoel wanneer ik dit voor de volle zaal vertel.

Ik weet niet of ik helemaal binnen de lijntjes ben gebleven, maar hierna ging het allemaal een stuk sneller’.