Innovatie heeft definitief zijn weg gevonden naar de spreekkamers. Als we de opleiding van medisch specialisten hier niet op aanpassen, leiden we artsen op die onvoldoende voorbereid zijn op hun toekomst. Dat was de boodschap die DJS-voorzitter Marjolein Kremers vorige week meegaf aan de landelijke beleidsbepalers tijdens het Rode Hoed Symposium.
Het landelijk symposium over de medisch-specialistische zorg in Nederland had dit jaar een wat andere opzet dan andere jaren. Dat kwam deels doordat de aanwezigen het zonder de minister moesten stellen. Edith Schippers had ervoor gekozen niet te komen gezien de beperkte tijd dat ze nog in functie zal zijn. Ze werd vervangen door Bas van den Dungen, directeur-generaal van het ministerie van VWS. Tijdens het ochtendprogramma hielden de landelijke beleidsmakers korte pitches over het thema ‘Innovatie’, waarna zij met elkaar en met de zaal in discussie gingen.
Verrast door ontwikkelingen van buitenaf
Tijdens haar pitch schetste Marjolein Kremers, voorzitter van De Jonge Specialist, hoe de toekomst van artsen eruit kan zien wanneer innovatie geen plaats krijgt in de opleiding: “Wat adviseer je een patiënt die met behulp van Google of IBM een behandeladvies gekregen heeft op basis van big data, maar jij als specialist geen flauw benul hebt hoe die data gegenereerd of geïnterpreteerd kunnen worden? Of die hartpatiënt die zijn hartritme een week lang via zijn mobiele telefoon heeft bijgehouden en toch 3x een afwijkend ritme heeft gehad, gemeten via zijn wijsvinger. Wat doe je dan? Ik ben ervan overtuigd dat als we de opleiding laten zoals hij is, waarin aios niet leren hoe om te gaan met technologische ontwikkelingen, e-health en innovatie in het algemeen, de medisch specialisten van de toekomst verrast zullen gaan worden door ontwikkelingen van buitenaf en de zojuist geschetste beelden misschien echt werkelijkheid worden.”
Innovatieprofiel
Marjolein Kremers riep de aanwezigen dan ook op om ervoor te zorgen dat de opleiding daadwerkelijk toekomstbestendig blijft. De Jonge Specialist heeft al hiermee een begin gemaakt door de contouren te schetsen voor een innovatieprofiel binnen de medisch specialistische vervolgopleiding. Naast technologische aspecten, zal er binnen dit profiel nadruk komen te liggen op het zogenaamde verandermanagement. Hoe initieer je verandering vanuit ervaringen in de dagelijkse praktijk en hoe zorg je voor draagvlak onder collega’s voor verandering? Hoe ontwikkel je adaptief vermogen om op die manier een leven lang leren en optimaal functioneren te borgen? Ook op dit vlak is De Jonge Specialist actief: samen met enkele partners hebben we de cursus Gamechangers ontwikkeld, waarin juist dit adaptieve vermogen uitgebreid aan bod komt.
Druk op bedrijfsvoering
Maar met alleen inhoudelijke aanpassingen in de opleiding redden we het volgens Kremers niet. “Naast medische onderwerpen, zijn de afgelopen periode ook competenties in samenwerking, organiseren en maatschappelijk handelen toegevoegd aan de opleiding. Nu komt daar innovatie bij, terwijl de opleiding tegelijkertijd sneller doorlopen wordt en er minder aios opgeleid worden. Hoe kunnen we de ruimte die nodig is om je veelzijdig te ontwikkelen, daadwerkelijk vinden in de dagelijkse praktijk waarbij druk op bedrijfsvoering er niet zelden voor zorgt dat individuele opleidingsplannen ondergeschikt zijn aan roostering? Wie doet wat en waarom eigenlijk? Is cultuurverandering nodig of moeten we slimmer omgaan met taakherschikking en wellicht technologie?”
Tenslotte benadrukte Kremers, dat als we toekomstbestendige artsen op willen leiden, het van groot belang is dat we aios en jonge klaren bevlogen en enthousiast houden. “Een van de verklaringen voor het afnemen van bevlogenheid en enthousiasme is het gebrek aan inspraak in de te verrichten werkzaamheden. Maak gebruik van de specifieke kwaliteiten van de betreffende aios, bied ruimte om te excelleren en daadwerkelijk van betekenis te kunnen zijn voor verbeteringen op de afdeling of binnen het ziekenhuis in plaats van het enkel doen van routinematige klusjes. Borg op die manier het behoud van enthousiaste, bevlogen en veelzijdige collega’s!”
