‘Dit is een situatie met alleen maar verliezers’

In de laatste jaren van haar opleiding tot internist-oncoloog viel het Daphne al op dat het niet voor iedereen makkelijk was om aan een baan te komen. Ook zelf heeft ze geen werk als clinicus.

Maart 2021.
Tekst: Naomi van Esschoten

‘Bezig met baankansen was ik niet toen ik in opleiding kwam tot internist. Dat is nog zo’n ver-van-je-bed-show: je gaat zes jaar in opleiding en je voornaamste zorg is om je diensten goed te draaien en te groeien in je rol als dokter. De laatste twee jaar heb ik me gericht op de differentiatie tot oncoloog. Pas in die periode viel het me op dat niet iedereen om me heen een baan kon vinden en vroeg ik me voor het eerst af of dat ook voor mij zou gelden.

Gratis werken

Daar kwam ik snel genoeg achter: toen ik vorig jaar klaar was, waren er nauwelijks vacatures. Komt er een baan voorbij, dan is het eigenlijk altijd een tijdelijke functie. Op een functie voor vier of zes maanden in Goes of Maastricht solliciteer ik niet: je kunt een jong gezin niet continue ontwortelen. Tegelijkertijd krijgen kandidaten met meer ervaring voorrang op jonge specialisten. Begrijpelijk, maar hoe moet ik dan ervaring opdoen? Soms hoor ik wel dat jonge collega’s overwegen gratis te werken om hun vaardigheid op peil te houden. Waanzin.

Verantwoordelijkheid

Wel laat het zien hoe hoog de nood is. Eén probleem is dat er geen instantie is die centraal bijhoudt hoeveel medisch specialisten in opleiding komen, en waar zij terechtkomen na hun opleiding. Terwijl ik vind: als je mensen zo lang opleidt, ben je er ook verantwoordelijk voor dat zij daarna aan het werk kunnen. Naar hen, maar ook naar de maatschappij. De OOR-regio’s en het Capaciteitsorgaan zouden daar meer verantwoordelijkheid in mogen nemen.

Lucratief

Geld speelt ook op een andere manier een rol. Voor het opleiden van een aios krijgt het ziekenhuis veel geld. En ouderejaars kunnen veel zelf. Daardoor is het lucratiever om aios in dienst te hebben dan een staflid. En hoewel het werk er is, is er geen geld voor een staffunctie. Nu zijn er veel tijdelijke chef de clinique-functies. Na een jaar moet die chef weer op de eigen functie solliciteren. Die functie gaat dan of naar iemand anders of dezelfde persoon blijft, maar weer zonder zekerheid op een vaste baan. Een situatie met alleen maar verliezers.

Onzekerheid

Een groot nadeel van al die tijdelijke functies is dat ze een wissel trekken op je leven. Kom je ergens te werken, dan moet je het ziekenhuis leren kennen: het team, maar ook de verpleegkundigen, de medewerkers op de poli en het ziekenhuissysteem. Vaak ben je zo vier maanden verder. Dat kost energie, en daar komt nog bij dat je als jonge specialist een nieuwe set verantwoordelijkheden krijgt. Maar in deze tijd verkeer je continu in onzekerheid of je wel mag blijven. Terwijl je met een jong gezin je na al die jaren opleiden en soms gedwongen verhuizen je ook eens wilt gaat settelen. Het helpt om je te realiseren op welk punt jonge specialisten in hun leven staan.

Positief

Toch blijf ik erop vertrouwen dat ik binnenkort wel de juiste persoon op de juiste plek ben. Ik zit nu vier maanden zonder werk, wat is dat nu helemaal op een mensenleven? Ook denk ik dat er genoeg oplossingen voorhanden zijn. Specialisten in loondienst nemen lijkt mij een reële optie, want werk is er genoeg. Of oudere specialisten die drie dagen gaan werken zodat er in het MSB plek komt voor een jongere specialist die ook drie dagen aan de slag kan. Met dat jonge gezin is daar animo genoeg voor.

Taboe doorbreken

Door het probleem aan de kaak te stellen, zetten we nu in elk geval een belangrijke stap. Ik doe dat uit solidariteit met mijn collega’s nu onder een gefingeerde naam, maar eigenlijk houden we daarmee het taboe in stand. Ik zou liever in alle openheid, en met kritische blik zoals we zijn opgeleid, met elkaar in gesprek gaan. Eerst intern, en daarna met alle andere partijen: van ziekenhuizen en zorgverzekeraars die over het geld gaan tot het Capaciteitsorgaan.’

*De naam Daphne is gefingeerd, maar de gegevens van de geïnterviewde zijn bekend bij De Jonge Specialist.